Σήμα κινδύνου για την παραλιακή ζώνη της Αχαΐας «έκρουσαν» οι συμμετέχοντες στην ημερίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδος που έγινε το περασμένο Σάββατο στην Πάτρα, οι οποίοι και υποστήριξαν πως τα επόμενα χρόνια η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει επικίνδυνα και υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να σβηστούν από το χάρτη οι μισές παραλίες της περιοχής.
Συνολικά το 46% των ακτών της Αιγιάλειας από το Δερβένι μέχρι και το Αίγιο έχουν ήδη υποστεί σοβαρή διάβρωση, ενώ επίσης μόλις το 40% των ακτών παραμένουν αναλλοίωτες και μόλις στο 13% έχει γίνει πρόσθεση εδαφικού υλικού.  Ουσιαστικά οι ομιλητές παρουσίασαν με μελανά χρώματα την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα τόσο πανελλαδικά όσο και τοπικά και καταδεικνύουν πως αν δεν ληφθούν μέτρα, οι περισσότερες ακτές θα εξαφανιστούν.
«Οι μεταβολές των ακτών είναι ένα πολυδιάστατο και πολυπαραγοντικό πρόβλημα που οφείλεται σε τέσσερις βασικούς παράγοντες. Στα κύματα και τα ρεύματα, στις παράκτιες κατολισθήσεις και τα τσουνάμι, στις συνεχείς παρεμβάσεις και αυθαίρετες κατασκευές πάνω στην άμμο, και στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας» σημείωσε στην εισήγησή του ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος του Δικτύου Εργαστηρίων «Ωκεανός» Γεώργιος Φερεντίνος. Σοβαρό πρόβλημα διάβρωσης των ακτών παρουσιάζεται και στη Δυτική Αχαΐα, κυρίως από τις αυθαίρετες κατασκευές επάνω στον αιγιαλό, τους δρόμους και από κατακόρυφα τοιχία που έγιναν επάνω στο κύμα.Από όλους τους ομιλητές τονίστηκε η ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία των ακτών στο φαινόμενο της διάβρωσής τους που παρατηρείται τα τελευταία τριάντα χρόνια. Κοινή διαπίστωση των επιστημόνων που εισηγήθηκαν τα θέματα της ημερίδας ειδικά για την Βόρεια Πελοπόννησο, ήταν ότι αιτία της διάβρωσης των ακτών είναι η έλλειψη των φερτών υλικών από τους χείμαρρους. Η έλλειψη αυτή οφείλεται σε πολλούς λόγους όπως οι έντονες αμμοληψίες των τελευταίων δεκαετιών, ο εγκιβωτισμός των ποταμών μετά την κατασκευή της Εθνικής οδού την δεκαετία του ‘70, πιθανώς και η έλλειψη έντονων βροχοπτώσεων. Από τα παραδείγματα παρεμβάσεων σε πολλές περιοχές της Ελλάδας διαπιστώθηκε ότι οι έντονες και σκληρές μέθοδοι παρεμβάσεων με ¨φαραωνικά¨ έργα μεγάλης κλίμακας δεν είχαν απόδοση και όχι μόνο δεν βοήθησαν αλλά σε πολλές περιπτώσεις επιδείνωσαν το πρόβλημα στις γύρω περιοχές.
Η σύγχρονη αντιμετώπιση με ήπιες μεθόδους και τεχνολογίες συμβατές με το περιβάλλον, οι οποίες είναι σύμφωνες και με τον Ευρωπαϊκό κώδικα συμπεριφοράς για τις παράκτιες περιοχές, φαίνεται ότι συνεχώς κερδίζει έδαφος.
Εισηγητές στην ημερίδα ήταν οι:
Α. Παλαιολόγου Μηχανικός Περιβάλλοντος,
Χ. Φαλλιέρος Τοπογράφος Μηχανικός,
Κ. Συνολάκης Καθηγητής Τομέα Περιβαλλοντικής Υδραυλικής Πολυτεχνείου Κρήτης,
Γ. Φερεντίνος Δίκτυο Εργαστηρίων «ΩΚΕΑΝΟΣ»,
Α. Δήμας Αναπλ. Καθηγ. Τμ. Πολιτικών Μηχανικών Πανεπ. Πατρών,
Χ. Καπόπουλος Πολιτικός Μηχανικός,
Χ. Αντωνόπουλος Δρ. Πολιτικός Μηχανικός,
Α. Ρογκάν Π/Μ/ - Λιμενολόγος,
Χ. Διονυσοπούλου Αρχιτέκτων Μηχανικός,
Συμμετοχή και από το Δήμο Αιγιάλειας
Την ημερίδα παρακολούθησαν από πλευράς Δήμου Αιγιάλειας ο Αντιδήμαρχος Ανάπτυξης Λεωνίδας Μαυρουδής, ο Διευθυντής και μηχανικοί της Τεχνικής Υπηρεσίας. Επίσης ο Περιφερειακός σύμβουλος Κώστας  Παπακωνσταντίνου και ο πρόεδρος της «ΑΛΚΥΩΝ» Δήμος Αγγελόπουλος. Στην παρέμβασή του ο αντιδήμαρχος Λ. Μαυρουδής ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η παραλιακή λωρίδα του Δήμου μας αλλά και όλης της Βόρειας Πελοποννήσου ¨κτίστηκε¨ από τους χείμαρρους της στη διάρκεια χιλιάδων χρόνων. Με την σωρεία των ανθρώπινων παρεμβάσεων (τεχνικά έργα, εγκιβωτισμοί, αμμοληψίες, τοίχοι εγκάρσιοι κ.α.) δεν μπορούν πλέον τα ποτάμια μας να κατεβάσουν στις εκβολές τους το υλικό που ¨παίρνουν¨ από την ενδοχώρα και σήμερα το εναποθέτουν στην κοίτη τους. Πρέπει με τεχνητούς τρόπους να βοηθήσουμε την φύση να συνεχίσει να κάνει αυτό που έκανε». «Η πρόταση κύριοι μελετητές» συνέχισε ο κ. Μαυρουδής «είναι απλή, φιλική προς το περιβάλλον και οικονομική. Πρέπει, ένα μέρος από το υλικό που περισσεύει στις κοίτες των χειμάρρων, να το μεταφέρουμε με τεχνητό τρόπο, στις εκβολές τους και να αφήσουμε την θάλασσα να το μοιράσει και να ¨ταΐσει¨ τις παραλίες μας».
 Οι ακτές της Αιγιάλειας χτίζονται από τα ποτάμια
Διάβρωση των ακτών της Αχαΐας ήταν το θέμα μιας ενδιαφέρουσας ημερίδας που διοργανώθηκε από το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας στην Πάτρα στις 9 Απριλίου. Η Αιγιάλεια είχε «την τιμητική της» αφού τα πιο σοβαρά παραδείγματα διάβρωσης αφορούν στις δικές μας παραλίες. Ας δούμε τα πράγματα από την αρχή:
Οι παράκτιες περιοχές μας απειλούνται από:
- Αύξηση στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής
-Αύξηση της συχνότητας ακραίων καιρικών φαινομένων (ισχυροί άνεμοι, ιδίως νοτιάδες)
- Διάβρωση λόγω παρεμβάσεων στην παράκτια ζώνη, όπως η κατασκευή αλιευτικών καταφυγίων και παράκτιων δρόμων, και παύσης τροφοδότησης των ακτών με φερτά υλικά εξ’ αιτίας αμμοληψιών και κατασκευής φραγμάτων στα ποτάμια
Επίσης, όσον αφορά ειδικά στις ακτές της Αιγιάλειας, αυτές απειλούνται από
- Καθίζηση λόγω σεισμού
-Κύματα «τσουνάμι» που προκαλούνται είτε από σεισμό ή από υποθαλάσσια κατολίσθηση.
Οι παραλίες της Αιγιάλειας είναι ιδιαίτερα ευάλωτες επειδή σχεδόν στο σύνολό τους αποτελούνται από σαθρές αποθέσεις των ποταμών της περιοχής (Φοίνικας, Μεγανείτης, Σελινούντας, Κερυνίτης, Βουραϊκός, Κράθης) που «κρέμονται» πάνω από ένα βαθύ υποθαλάσσιο βάραθρο, τον Κορινθιακό Κόλπο. Κάθε τόσο, μεγάλες ποσότητες από πέτρες και χαλίκια γκρεμίζονται προς τα μεγάλα βάθη. Μετά από μεγάλο σεισμό μπορεί να χαθούν ολόκληρα τμήματα παραλιών (όπως στα Νικολέικα το 1995 και ιδίως στην Μπούκα το 1963). Άλλες φορές, αυτές οι κατολισθήσεις είναι υποθαλάσσιες και προκαλούν απότομη μετατόπιση όγκων νερού και συνεπώς ένα τσουνάμι. Τέτοια τσουνάμι έχουν γίνει δεκάδες στην περιοχή μας. Εκείνο του 1748 ήταν ιδιαίτερα καταστροφικό, όπως θα ήταν και εκείνο του 1963 αν γινόταν σήμερα που οι παραλίες έχουν «αναπτυχθεί».Εδώ ακριβώς εντοπίζεται το μεγάλο πρόβλημα της Αιγιάλειας: σαν να μην έφταναν οι δυνάμεις της φύσης, τώρα έχουμε τη διάβρωση των ακτών όχι μόνο να απειλεί παράκτιες περιουσίες αλλά και να αδυνατίζει την άμυνα απέναντι σε φυσικά φαινόμενα. Τα 2.500 στρέμματα παραλιακής ζώνης που χάθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια στην Αχαΐα (τα περισσότερα στην Αιγιάλεια) μας αφήνουν ανυπεράσπιστους στην αύξηση της στάθμης της θάλασσας, μας εκθέτουν στους ισχυρούς νοτιάδες και στα τσουνάμι και επιταχύνουν τις καθιζήσεις. Άρα η διάβρωση δεν έχει μόνο οικονομικές επιπτώσεις αλλά απειλεί την επιβίωση της παράκτιας ζώνης. Όλοι βλέπουν σήμερα καθαρά τα αποτελέσματα της διάβρωσης πρέπει όμως να καταλάβουν και τα αίτια. Τι άλλαξε, αφού πάντα τα κύματα της θάλασσας «έτρωγαν» τις παραλίες; Εκείνο που κυρίως άλλαξε ήταν η αντίστροφη διαδικασία: η τροφοδότηση με νέα φερτά υλικά από τα ποτάμια, που αναπλήρωναν με το παραπάνω τη φυσική διάβρωση. Δεκάδες χιλιάδες στρέμματα της παραλιακής Αιγιάλειας δημιουργήθηκαν έτσι. Ώσπου, πριν 30 με 40 χρόνια, όλα άλλαξαν. Τα πολύτιμα φερτά υλικά των ποταμών, αυτά που έχτιζαν το έδαφος στο οποίο χτυπά η καρδιά της Αιγιάλειας, βαφτίστηκαν «αδρανή» και έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης για τις οικοδομές, την τσιμεντοβιομηχανία ή για τους δρόμους. Εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι «αδρανών» απομακρύνθηκαν τα τελευταία 30 χρόνια. Οι παραλίες και τα υποθαλάσσια θεμέλιά τους στερήθηκαν το δομικό τους υλικό. Τι μπορούμε να κάνουμε; Οι παραδοσιακές μέθοδοι με «βίαιες» ενέργειες στήριξης των ακτών με τοιχία, ογκόλιθους και κυματοθραύστες έχουν τοπικά πρόσκαιρα αποτελέσματα. Πρόσφατα έχουν προταθεί σύγχρονες, οικονομικές και βιώσιμες λύσεις που εργάζονται μαζί με τη φύση και ενισχύουν τις φυσικές διαδικασίες στήριξης των ακτών. Ωστόσο, καμία λύση δεν θα υπάρξει όσο συνεχίζεται η καταλήστευση των «αδρανών» υλικών. Είναι παραλογισμός να προσπαθούμε από τη μία να σώσουμε τις ακτές και από την άλλη, «νόμιμα» ή παράνομα, να αφήνουμε φορτηγά με «αδρανή» να απομακρύνονται από την κοίτη των ποταμών. Πρέπει να καταλάβουμε πως κάθε χαλίκι που απομακρύνεται από τα ποτάμια - ανεξάρτητα του πόσο κοντά ή μακριά από τις εκβολές συμβαίνει αυτό - είναι σαν να αφαιρείται από τις παραλίες μας και, στην ουσία, κάτω από τα πόδια μας. Η προστασία των ακτών θα είναι ένα ολοένα σοβαρότερο μέλημα για τα χρόνια που έρχονται. Ας αρχίσουμε λοιπόν από τα στοιχειώδη, αφήνοντας τα αδρανή στα ποτάμια μας για να κάνουν τη δουλειά τους. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου